Klimat w domu zależy od zastosowania odpowiedniego systemu klimatyzacji i wentylacji. Sama klimatyzacja w domu nie wystarczy. Powszechnie stosowane urządzenia klimatyzacyjne w domu zapewniają obniżenie lub podwyższenie temperatury lecz nie dostarczają świeżego powietrza. Chcąc zatem zadbać o odpowiednie warunki w domu należy zapoznać się z pojęciem „wentylacja”. Wentylacja w domu to układ zapewniający dostarczenie do wnętrza świeżego powietrza i usunięcie z niego powietrza zużytego. W większości przypadków w wentylacji domu stosuje się małe centralki wentylacyjne nawiewno-wyciągowe z odzyskiem ciepła zwane potocznie rekuperatorami.
Powietrze zewnętrzne pobierane jest czerpnią min. 2 m nad terenem, następnie trafia do centralki. Pierwszym etapem wentylacji w domu jest oczyszczenie powietrza przez zastosowanie filtra włókninowego. Następnie ruch powietrza wymuszony jest przez wentylator nawiewny. Powietrze pod ciśnieniem trafia na wymiennik ciepła który sprawia, że chłodne powietrze w zimie lub jesienią jest podgrzewane wstępnie o kilka stopni. Pojęcie wymiennik ciepła w tym przypadku oznacza część rekuperatora, która odpowiada za dostarczenie ciepła. Ponieważ wymiennik ten ma ograniczoną moc cieplną, często jako ostatnie ogniwo w centralce stosuje się nagrzewnicę elektryczną ostatecznie dogrzewającą powietrze.
Następnie wentylacja w domu składa się z układu kanałowego nawiewnego, który dostarcza odpowiednią ilość powietrza do wyznaczonych pomieszczeń.
Teraz zajmiemy się wywiewną częścią wentylacji w domu. Proces opisu zaczniemy od drugiej strony. Powietrze zużyte wyciągane jest z pomieszczeń układem kanałowym. Następnie powietrze wpływa do centralki wentylacyjnej. Tu pierwszym etapem jest filtr włókninowy. Następnie ruch powietrza wymusza wentylator wyciągowy. Powietrze wyciągowe wpływa na wymiennik ciepła który zabiera z powietrza zużytego ciepło (rekuperator). Teraz należy wyjaśnić, że przedmiotowy rekuperator to zespół w centrali, który zabiera ciepło z powietrza usuwanego, zużytego a przekazuje je do powietrza nawiewanego, świeżego. Jak już wcześniej wspomnieliśmy proces odzysku ciepła jest zbyt mały aby powietrze świeże dogrzać do warunków panujących w domu i stąd ostateczne dogrzanie przez nagrzewnicę elektryczną.
Domowe centrale wentylacyjne starowane są sterownikami naściennymi przy pomocy których można zmienić intensywność przewietrzania, temperaturę nawiewu (w niewielkim zakresie), czas załączenia lub wyłączenia wentylacji.
Przy planowaniu budowy lub modernizacji domu dobrze jest wcześniej zaplanować wentylacje w domu aby całą instalacje ukryć oraz zapewnić dostęp serwisowy do urządzenia.
Nasz opis jest przeznaczony dla osób, które dopiero nabierają wiedzy dotyczącej wentylacji w domu. Osoby bardziej doświadczone mogą zauważyć liczne uproszczenia.
W przypadku wentylacji w mieszkaniu sprawa wygląda zupełnie inaczej. W większości przypadków nie możemy sobie pozwolić na system kanałowy i montaż centralki wentylacyjnej. Ratujemy się montażem nawiewników (nawietrzaków) okiennych oraz usprawnieniu wentylacji wyciągowej. Nawiewniki okienny to nić innego jak rozszczelnienie okna. W ramie okiennej wycinamy szczelinę na której montujemy nawietrzak sterujący ilością powietrza, które dostaje się do wnętrza mieszkania. Przepustowość nawiewnika przy wentylacji w mieszkaniu nie jest duża, ok. 20 m3/h. Aby zapewnić sprawną wentylację w mieszkaniu nawiewnik okienny powinien być zamontowany na oknie w każdym pomieszczeniu.
Wyciągowa wentylacja w mieszkaniu jest głównym motorem poprawnego działania systemu. Nie wystarczy zamontować nawiewniki na oknie. Siła wyciągowa układu wyciągowego powoduje podsysanie powietrza świeżego do wnętrza pomieszczenia. Jeśli zatem nie mamy instalacji wyciągowej lub jest ona nie sprawna do pomieszczenia nie będzie przenikać powietrze przez nawietrzaki.
Jeśli mieszkasz w budynku wielorodzinnym w pomieszczeniach WC, łazienki i kuchni mamy na pewno kratki wentylacyjne. Jeśli jest to stary dom to z dużą pewnością można powiedzieć że jest to system grawitacyjny a ruch powietrza jest niczym nie wymuszony. Powietrze wypływa z pomieszczeń wykorzystując różnicę temperatur między temperaturą w domu a temperaturą zewnętrzną. Ważna jest też długość kanału wentylacyjnego. Im dłuższy kanał tym większa wydajność układu. Łatwo zauważyć iż jeśli temperatura na zewnątrz jest zbliżona do temperatury pomieszczenia lub temperatura zewnętrzna jest wyższa niż temperatura pomieszczenia to wentylacja grawitacyjna działa słabo lub w ogóle nie działa.
Teraz należy odpowiedzieć sobie na pytanie czy wentylacja w mieszkaniu (kanał wentylacyjny) jest wspólny dla wszystkich mieszkań czy wentylacja mieszkania jest zupełnie oddzielna.
Jeśli wentylacja w mieszkaniu jest wspólną z innymi sąsiadami nie możemy skorzystać z wymuszenia ruchu powietrza przy pomocy wentylatorów. Chodzi o to aby nie wtłaczać naszego zużytego powietrza i zapachów do sąsiadów.
Jeśli wentylacja w mieszkaniu jest indywidualna możemy na każdym układzie zmontować wentylatory i wymusić ruch powietrza. Wentylatory w takim przypadku mogą być włączane i wyłączane na kilka sposobów (przez załączenie oświetlenia, reakcja na podwyższoną wilgotność itd.).
Oczywiście są już systemy wentylacji w mieszkaniu, które pozwalają na zastosowanie wentylatorów mechanicznych przy wspólnym z sąsiadami pionie wentylacyjnym ale wymaga to przebudowy wentylacji u każdego sąsiada oraz zgodny właściciela i zarządcy bloku.
Klimatyzacja w domu zapewnia obniżenie temperatury w strefie klimatyzowanej. Od dłuższego czasu urządzenia klimatyzacyjne potrafią ogrzewać pomieszczenia. Najczęściej stosowane sposoby klimatyzacji domu to urządzenia klimatyzacyjne typu split. Co oznacza w tym przypadku określenie „split”? To urządzenie klimatyzacyjne podzielone na dwie części. Pierwszą częścią jest jednostka wewnętrzna wyposażona w filtr, wentylator, wymiennik ciepła. Drugą częścią jest jednostka zewnętrzna w której odnajdziemy: wymiennik ciepła, wentylator, sprężarkę, zawór rozprężny, układ elektronicznego sterowania.
Jednostki wewnętrzna i zewnętrzna połączone są ze sobą instalacją rurową wykonaną z rur miedzianych chłodniczych.
Z jednostki wewnętrznej wyprowadzona jest trzecia rura, która stanowi odprowadzenie wody powstającej w procesie chłodzenia.
Urządzenia klimatyzacyjne stosowane w klimatyzacji domu dzielą się na różne systemy. Najbardziej popularny system to jedna jednostka wewnętrzna podłączona do jednej jednostki zewnętrznej. Są również układy nazywane multisplit co oznacza że dwie lub więcej jednostek wewnętrznych możemy podłączyć do jednego agregatu zewnętrznego (każde urządzenie wewnętrzne sparowane jest z jednostką zewnętrzną przy pomocy indywidualnej instalacji miedzianej). Ostatnia grupa to układy w których występuje jedna jednostka zewnętrzna połączona z kilkoma urządzeniami wewnętrznymi (nazywany VRF) przy pomocy instalacji miedzianej w postaci drzewa (jednostki wewnętrzne spinane są do wspólnej instalacji freonowej).
Aby dać czytelnikowi pełen obraz zagadnieniu klimatyzacja domu oraz klimatyzacja mieszkania należy powiedzieć, że jednostki wewnętrzne również występują w różnych wersjach. Najczęściej spotyka się urządzenia wiszące na ścianie. Jednak do wyboru mamy również urządzenia podstropowe, przypodłogowe, kasetonowe oraz kanałowe.
Projektując klimatyzację w domu oraz klimatyzację w mieszkaniu należy określić, które strefy chcemy schładzać. Oczywiście możemy schładzać cały dom, ale pociąga to za sobą znaczne nakłady kosztów. Dla tego typuje się strefy w których chcemy obniżać temperaturę. Często nasi klienci przy klimatyzacji domu lub mieszkania wybierają salon główny, sypialnie lub gabinety. Zdarzyło się nam klimatyzować basen przydomowy oraz ogród zimowy.
W zależności od ilości stref oraz budowy domu podejmuje się decyzję czy będzie to system klimatyzacji domu oparty o urządzenia pojedyncze, multisplit czy VRF.